FANTATRAO VE…?
Ny biby sy zavaboahary
Ny biby sy zavaboary iainantsika dia manan-danja sy mahafinaritra, ary ao amin'ny Baiboly dia voatonona ny ankabeazan'izy ireo. Ireto misy fanazavana sy zava-baovao mahaliana momba ny biby sy ny zavaboary manodidina antsika.
1. Osa ny sakakely vao teraka
Ny sakakely vao teraka dia jamba, marenina ary tsy mahavita mivezivezy. Mivoatra miandalana izy ireo, ary afaka mahita tsara aorian'ny 25 andro, fa 2 volana vao afaka mandray anjara amin'ny fiainana andavanandro. Ny fahitany maizina dia ambony noho ny fahitan'olona, ka mahatonga azy ireo ho afaka miaina amin'ny tontolo maizina.
2. Ny fon'ny makamba
Ny fon'ny makamba dia ao amin'ny lohany, izay manampy azy ireo amin'ny fiainana sy ny fivelomana. Ireo makamba dia manan-danja amin'ny ekosisteman'ny ranomasina.
3. Jirafy
Ny jirafy dia biby mahafinaritra sy avo indrindra eto an-tany. Afaka manasa ny sofiny amin'ny lelany izy, ary ny lelany dia mahatratra 40 sm. Mety mahatratra 5 m ny hahavony, ary afaka mihazakazaka mihoatra ny 50 km/ora izy.
4. Kalamara goavam-be
Ny kalamara goavam-be dia manana masony mahatratra 40 cm, izay manampy azy amin'ny fandehanana sy ny fiarovana amin'ny loza.
5. “Etoile de mer”
Ny « etoile de mer » dia tsy manana atidoha, ary raha tapahina ny ratsany dia tsy maty fa mitsiry indray. Izy io dia manan-danja amin'ny ekosisteman'ny ranomasina.
6. Vitsika
Afaka mibata entana 50 heny mihoatra ny lanjany ny vitsika, izay manaporofo ny heriny sy ny fahaizany miasa.
7. Elefanta
Ny elefanta dia biby tokana tsy mahay mitsambikina, izay manampy azy amin'ny fiainana andavanandro. Tsy mitsaha-mitombo mandritra ny fiainany izy ka ny lehibe indrindra no antitra indrindra. Izy ireo dia manan-danja amin'ny ekosisteman'ny tany.
8. Lela
Ny lela no nofo (muscle) matanjaka indrindra ao amin'ny olombelona, izay manampy amin'ny fihinanana sy ny fitenenana.
9. Cachalot
Ny trozona atao hoe “cachalot” dia trozona be atidoha indrindra eto an-tany, mahatratra 9 kg. Ity trozona ity dia tantaraina ao amin'ny boky malaza “Moby Dick”.
10. Skarabe
Ny skarabe dia biby matanjaka indrindra eto an-tany, mitarika 850 heny mihoatra ny lanjany.
11. “Pieuvre”
Ny pieuvre dia manana fo roa na telo, izay manampy azy amin'ny fandehanana sy ny fiarovana.
12. Trozona manga
Ny trozona manga dia mahatratra 190 taonina, izay manaporofo ny habeny sy ny lanjany.
13. Aotrisy
Ny aotrisy dia vorona lehibe indrindra tsy afaka manidina, fa afaka mihazakazaka 70 km/h.
14. Gepara
Ny gepara dia biby mahery fihazakazahana indrindra, afaka mihazakazaka 110 km/ora.
15. Sahona
Ny sahona dia miaina amin’ny hodiny, tsy misotro rano fa misotro amin’ny hodiny.
16. Akoho sy Voromailala
Ny akoho dia miteraka atody 10, raha ny voromailala kosa dia miteraka 2.
17. Sifotra
Ny sifotra dia afaka matory mandritra ny 3 taona.
18. Nouvelle-Zélande
Any Nouvelle-Zélande dia tsy misy bibilava na maingoka, izay manampy amin'ny fiarovana ny ekosisteman'ny tany.
19. Soavaly
Ny soavaly dia nentin-dRadama I, ary mahita maizina sy manimbolo tsara.
20. Tantely
Ny renin-tantely dia manatody 1500 isa isan'andro, ary ny tantely dia sakafo tsy mety simba.
21. Kalamita
Ny kalamita dia hala misy eto Madagasikara fotsiny, izay manan-danja amin'ny ekosisteman'ny tany.
22. Kankana
Ny kankana dia tsy misy maso, fa manana 5-7 fo, sady lahy no vavy.
23. Voay sy Mamba
Ny voay sy mamba dia manana lela miraikitra, nify 60-70 mifandimby, ary tsy mba matory.
24. Kisoa
Ny kisoa dia tsy afaka miandrandra sy tsy tsemboka, ary izy no hena be mpihinana indrindra.
25. Ranomasina
Ny ranomasina dia 71% amin'ny tany, ary ny sira dia 30–40g/kg.
26. Sokatra
Ny sokatra dia tsy manana nify, mandady 0.25km/h, ary miaina hatramin’ny 230 tapitrisa taona.
27. Kaméléon
Ny kaméléon dia miova loko araka ny fihetseham-po, ary ny lelany dia 1,5–2 heny ny vatany.
28. Delfinina
Ny delfinina dia miteraka, mampinono, miara-miaina sy miara-miaro ny zaza.
29. Kangoroa
Ny kangoroa dia teraka kely dia kely, miaina ao anaty paosy mandritra ny 8 volana.
30. Renin-tantely
Ny renin-tantely dia manatody 250.000 atody isaky ny 45 segondra!
Fehiny, ireo fanazavana ireo dia manampy antsika hahatakatra ny zava-misy sy ny maha-samihafa ny biby sy zavaboahary manodidina antsika. Misy zavatra maro mbola tokony ho fantatra sy hianarana momba azy ireo!
Yves Rindra
07 Novembre 2025